De Appel; Bourgeois Leftovers

Ieder museum heeft er zo ongeveer wel last van, van die schilderijen in de collectie die je niet mag of kan wegdoen maar die je niet toont omdat ze simpelweg […]

Ieder museum heeft er zo ongeveer wel last van, van die schilderijen in de collectie die je niet mag of kan wegdoen maar die je niet toont omdat ze simpelweg niet meer relevant zijn. Het waren talenten toen het werk was aangekocht of vertegenwoordigen een politieke ideologie die ‘fout’ is. Redenen genoeg om bepaalde werken het depot te houden.

Toen een aantal curatoren (die het curatorial program bij De Appel volgen) bij het Abbemuseum zo een stapeltje ‘Bourgeois Leftovers’ aantrof besloten ze daar iets mee te doen. Zodoende hangen er nu 32 schilderijen uit de vroege twintigste eeuw in de Appel die dus niet bij de permanente opstelling horen. De reden is dat ze niet aansluiten op het verhaal van het museum wat vooral modernistisch is. Maar natuurlijk waren de werken ook in hun tijd verre van vooruitstrevend. Het waren ook toen al veilige zo niet truttige burgerlijke werken voor aan de muur. Vervolgens zijn19 hedendaagse kunstenaars gevraagd om op die restjes te reageren.

En dat is dus wat er nu in de Appel te zien is. Curatoren hebben de naam nogal wel eens ontzettend theoretische en complexe tentoonstellingen te maken waar je vooral veel voor moet lezen. Ook hier moet je veel lezen wil je alles meekrijgen, maar theoretisch of erg complex is het niet.

De Appel Overzicht

De Appel Overzicht

Zo blijkt de wijze waarop schilderijen zijn opgehangen gekozen te zijn aan de hand van verzekeringswaarde. Ineens worden zelfs restjes ‘bekeken’ op hun economische geldigheid. Maar ook blijken de kleurbanen van Barbara Visser gebaseerd te zijn op kleuren uit vervlogen tijden, of dat de werken van Marlene Dumas ook voor haar eigenlijk restanten zijn. Zo gaat iedere hedendaagse kunstenaar (en curator) op een bepaalde manier aan de haal met die afdankertjes van het Abbe waarbij enige context noodzakelijk is.

In tijden waarin ontzamelen bij musea een nieuw probleem is, is het goed dergelijke werken eens kritisch te beschouwen en te bevragen. Dat De Appel hiermee inspeelt op een actueel probleem is duidelijk. Toch wil dat niet zeggen dat het voor buitenstaanders niet interessant is. Want ook deze Leftovers zijn relevante cultuuruitingen uit hun eigen tijd. Op zijn minst zijn ze goed geschilderd en dat is nog steeds valide.

De curatoren van De Appel laten zien dat een tentoonstelling die vanuit de curatele praktijk ontstaat helemaal niet te hermetisch hoeft te zijn voor een gewone bezoeker. Die bezoeker moet zich wel enigszins willen verdiepen in de tentoonstelling maar dankzij haar kleine schaal is dat heel geen enkel bezwaar. Het is een inhoudelijk doordachte tentoonstelling geworden.

Johanna Bauer-Stumpff - Antinous - Olieverf op canvas 1935 & Tmmy van Zoelen - Miasmic Revisionism (Clinical PDF) - Papier, inkt en was 2013

Johanna Bauer-Stumpff – Antinous – Olieverf op canvas 1935 & Timmy van Zoelen – Miasmic Revisionism (Clinical PDF) – Papier, inkt en was 2013

Daragh Reeves - A Still Life of a Cigarette and Smoke - Sigaret, nylon draad, veren, lint, wol, vezels en lijm 2013

Daragh Reeves – A Still Life of a Cigarette and Smoke – Sigaret, nylon draad, veren, lint, wol, vezels en lijm 2013

Will Holder - Reproduction of Edgar Fernhout, 'Damesportret' (1937) for Singe Mothers - 500 postkaarten

Will Holder – Reproduction of Edgar Fernhout, ‘Damesportret’ (1937) for Singe Mothers – 500 postkaarten die verkocht worden in het van Abbemuseum

Betsy Westendorp-Osleck - Het Hoedje - Olieverf op canvas & Coba Ritsema - Stilleven met Beeldje - Olieverf op canvas

Betsy Westendorp-Osleck – Het Hoedje – Olieverf op canvas & Coba Ritsema – Stilleven met Beeldje – Olieverf op canvas

Dina Danisch - The Witch and a Shipwreck Full of Paintings - Diverse materialen 2013

Dina Danish – The Witch and a Shipwreck Full of Paintings – Diverse materialen 2013

Ruth Bachanan - A Condition - Gecoate stalen structuur en geluid 9,06minuten met daarop werk van Dirk Nijland - Stilleven met schedel - Olieverf op canvas 1932 & Bart Peizel - Stilleven met boeken - Olieverf op canvas 1933 & Dirk Nijland - Stilleven - Olieverf op canvas 1935

Ruth Bachanan – A Condition – Gecoate stalen structuur en geluid 9,06minuten met daarop werk van Dirk Nijland – Stilleven met schedel – Olieverf op canvas 1932 & Bart Peizel – Stilleven met boeken – Olieverf op canvas 1933 & Dirk Nijland – Stilleven – Olieverf op canvas 1935

Chris Evans - Untitled - Doorlopend project 2012

Chris Evans – Untitled – Doorlopend project 2012

Barbara Visser - 17 Left Out Leftovers (Bourgeois); 17 Farrow & Ball Archive Colours - F&B Archiefkleur, Estate Emulsion op muur 2013

Barbara Visser – 17 Left Out Leftovers (Bourgeois); 17 Farrow & Ball Archive Colours – F&B Archiefkleur, Estate Emulsion op muur 2013

De Rejects van Marlene Dumas zijn opmerkelijk scherp. Het schuren van het ‘mislukken’ van werk is zichtbaar en dat levert een opvallend sterk beeld op.

Marlene Dumas - Rejects - Verschillende technieken op papier

Marlene Dumas – Rejects – Verschillende technieken op papier

Marlene Dumas - Rejects - Verschillende technieken op papier (detail)

Marlene Dumas – Rejects – Verschillende technieken op papier (detail)

Marlene Dumas - Rejects - Verschillende technieken op papier (detail)

Marlene Dumas – Rejects – Verschillende technieken op papier (detail)

Albert Servaes - Potret van Henri van Abbe - Olieverf op canvas 1937

Albert Servaes – Potret van Henri van Abbe – Olieverf op canvas 1937

Jota Castro - Polvo y Ceniza - Verschillende materialen 2013

Jota Castro – Polvo y Ceniza – Verschillende materialen 2013

Daragh Reeves - Potreait of Eliza Watching 'My Fair Lady' on TV - Inkt op gevonden afbeelding 2013

Daragh Reeves – Potreait of Eliza Watching ‘My Fair Lady’ on TV – Inkt op gevonden afbeelding 2013

Lydia Davis - Men - Eerst verschenen in '32 Poems magazine' 2007

Lydia Davis – Men – Eerst verschenen in ’32 Poems magazine’ 2007

Jan Sluijters - Liggend Naakt - Olieverf op canvas 1931

Jan Sluijters – Liggend Naakt – Olieverf op canvas 1931

Matthieu Laurette - Things (Purchased With Funds Provided By) - Installatie met contracten en neon 2010-2020

Matthieu Laurette – Things (Purchased With Funds Provided By) – Installatie met contracten en neon 2010-2020

Matthieu Laurette - Things (Purchased With Funds Provided By) - Installatie met contracten en neon 2010-2020 (detail)

Matthieu Laurette – Things (Purchased With Funds Provided By) – Installatie met contracten en neon 2010-2020 (detail)

Alison Knowles - Time Samples - Verschillende materialen 2010-2013

Alison Knowles – Time Samples – Verschillende materialen 2010-2013

Alison Knowles - Shoes of Your Choise for Wies 1962 - Verschillende materialen 2013 'I am honored to be in your shoe Bourgeois Leftovers'

Alison Knowles – Shoes of Your Choise for Wies 1962 – Verschillende materialen 2013 ‘I am honored to be in your shoe Bourgeois Leftovers’

Schilderijen geordend op verzekeringswaarde van links naar rechts, boven naar beneden - Dio Rovers, Jan van Herwijnen, Lydia Davis, Jacob Dooyewaard, Eduard Karsen, Conrad Kickert, William Henry Singer, Willem Knip, Wout Schram, Sal Meijer, Herman Heijenbrock, Matthieu Wiegman, Arnout Colnot en Ge Roling

Schilderijen geordend op verzekeringswaarde van links naar rechts, boven naar beneden – Dio Rovers, Jan van Herwijnen, Lydia Davis, Jacob Dooyewaard, Eduard Karsen, Conrad Kickert, William Henry Singer, Willem Knip, Wout Schram, Sal Meijer, Herman Heijenbrock, Matthieu Wiegman, Arnout Colnot en Ge Roling

Conrad Kickert - Stilleven met vissen en vogels - Olieverf op canvas 1931

Conrad Kickert – Stilleven met vissen en vogels – Olieverf op canvas 1931

Lydia Davis - The Fish - Verscheen voor het eerst in '43 Poets (1984)' 1986

Lydia Davis – The Fish – Verscheen voor het eerst in ’43 Poets (1984)’ 1986

Ge Roling - Siciliaanse Jaarmarkt - Olieverf op canvas 1933

Ge Roling – Siciliaanse Jaarmarkt – Olieverf op canvas 1933

Lydia Davis - They Take Turns Using a Word They Like - Verheen voor het eerst in 'Bomb Magazine' 1999

Lydia Davis – They Take Turns Using a Word They Like – Verheen voor het eerst in ‘Bomb Magazine’ 1999

Lydia Davis - Suddenly Afraid - Verscheen voor het eerst in 'Bomb Magazine' 1999

Lydia Davis – Suddenly Afraid – Verscheen voor het eerst in ‘Bomb Magazine’ 1999

Edgar Fernhout - Damesportret - Olieverf op canvas 1937

Edgar Fernhout – Damesportret – Olieverf op canvas 1937

Wim van de Plas - Kid Oliveira (Bokser) - Olieverf op canvas 1939

Wim van de Plas – Kid Oliveira (Bokser) – Olieverf op canvas 1939

Vanaf nu is geen enkel museum dat zegt dat je niet mag flitsen als bezoeker geloofwaardig meer. Wel sterk werk van Gabriel Lester.

Gabriel Lester - Cookie 1 & 2 - Verschillende materialen 2013 op Ernst Leyden potret van Joep Nicolaas - Olieverf op canvas 1935 & Jonhannes Franken - Potret van Eliza - Olieverf op canvas 1939

Gabriel Lester – Cookie 1 & 2 – Verschillende materialen 2013 & Ernst Leyden – potret van Joep Nicolaas – Olieverf op canvas 1935 & Jonhannes Franken – Potret van Eliza – Olieverf op canvas 1939

Jan Goedhart - Zonder Titel - Olieverf op canvas 1933

Jan Goedhart – Zonder Titel – Olieverf op canvas 1933

Het werk van Judith Deschamps is een film die de hele essentie van de tentoonstelling als verklaard. Natuurlijk niet te fotograferen maar erg de moeite waard om te zien.

Judith Deschamps - A Talk to the Leftovers - Installatie, nagebouwde versie van een ruimte met stoelen, tafel, beamer, speaker en foto's

Judith Deschamps – A Talk to the Leftovers – Installatie, nagebouwde versie van een ruimte met stoelen, tafel, beamer, speaker en foto’s

De tentoonstelling Bourgeois Leftovers is nog te bezoeken tot en met 6 juni bij de Appel te Amsterdam. Er is overigens een website vanuit de tentoonstelling met een complete catalogus.