Als je picturaal werkt, dat wil zeggen op het platte vlak, ben je altijd bezig op een materiaal. Je bent bezig met foto’s, tekeningen of schilderijen. Meestal is daarbij de afbeelding op het object geplaatst en zie je enkel en alleen de eindlaag.
Bij Saminte Ekeland (1972) zie je alles, je kijkt dwars door het werk heen. Naakt is niet helemaal het goede woord, maar ontwapenend is die naaktheid het zeker. Het heeft een eerlijkheid haar gepriegel te zien, open en bloot. Je kijkt zowel naar het werk als naar je reflectie als de wand en daartussen in bevind zich het beeld. Er is niets verborgen.
Alles is direct zichtbaar, alle fouten zijn direct zichtbaar. Of sterker nog, ze zijn ook direct onderdeel van het werk. In die eerlijkheid daar zit hem het spannende in. De afbeeldingen zijn van een afstandje niet heel bijzonder. Een schedel, een stel honden en andere figuurtjes. Ze zijn wel een beetje gek maar dat op zich zou het niet veel beter maken dan een ‘gewoon’ schilderij. Maar juist als je er met je neus bovenop gaat staan, dan openbaart zich haar karakter in haar gepriegel. Het handschrift wat zich ontvouwt wordt de betekenis. Dat is bij schilders vaak gebruikt maar zelden is het handschrift zo compromisloos als hier. Het is namelijk of zo zoals het zich nu aandient, of het is er niet. Dat geeft het werk een precisie en dus ook een helderheid daarin.
Wat je daar nu daadwerkelijk wijzer van wordt is moeilijk te benoemen. Je kunt niet zeggen dat het handschrift spreekt over een bepaald concept. Wat je wel kunt stellen is het karakter energie wat er in dat handschrift verborgen zit. Dat blijft natuurlijk persoonlijk en ik moet ook eerlijk toegeven het ene werk spannender te vinden dan het andere. Maar dat zit hem dan in de details, niet in de voorstelling.
Bij Frank Taal heeft ze op het moment een uitgebreide solo waar ze zowel klein als groter werk laat zien. De galerie hangt flink vol (misschien wel te vol). Absoluut hoogtepunt is het werk wat los in het midden van de ruimte hangt waarbij die transparantie het meest duidelijk naar voren komt. Vervolgens de kleine werken waarbij de verhouding beeld en detail het meest in elkaar overlopen. De werken zijn goed ingelijst en vragen ook echt om bestudeerd te worden.
Waar het werk dus precies over gaat is me nog niet duidelijk. Zowel de afbeeldingen zelf als dat handschrift kunnen nog veel kanten op. Maar dat ze er veel energie en precisie in steekt, dat is duidelijk. En dat kan duidelijk genoeg zijn om iets te maken wat boeiend is. Waarom maakt dan niet meer zo veel uit.

Saminte Ekeland – Tales of Love Part One – 73x53cm Borduursel, polyesther, garen, acryl en nylon (detail)

Saminte Ekeland – Norges Utoya – 63x88cm Borduursel met polyesther, acryl, nylon, Crepes Georgette en garen (detail)

Saminte Ekeland – I am the greatest 333 – 158x75cm & Ich ich – 120x39cm Borduursel met polyesther, acryl, nylon, garen en panty’s.

Saminte Ekeland – Across the Hill – 72x74cm Borduursel met polyesther, acryl, nylon en zilvergaren (detail)
De tentoonstelling is nog tot en met 21 februari te bezoeken bij Frank Taal te Rotterdam.
Een mooi verslag, Niek! Haar werk gaat natuurlijk wel degelijk ergens over. Wat Edo Dijksterhuis in zijn openingsspeech zo mooi opmerkte is het juist dat wat zich opdringt als je de afzonderlijke werken bij elkaar in de ruimte ziet: de verbanden in haar thematiek. Om je op weg te helpen hier wat steekwoorden: vergankelijkheid, tijdelijkheid, of het willen bezweren ervan, het individu ten opzichte van de massa, non-conformisme, het individu dat tegen de stroom in stelling neemt, het teruggeworpen zijn op jezelf, de beklemmende greep van de maatschappij.
De keuze voor het materiaal ligt meer in een poging zich daar aan te ontworstelen: het is handzaam en op elke plek te hanteren. En… een schilderij is altijd een venster op de wereld geweest: je kijkt met de schilder mee naar wat hem roert. Het polyester, veel gebruikt voor jachten, biedt ook in letterlijke zin een venster op de wereld: je kijkt met haar mee en er doorheen.
Ik begrijp, zeker ook uit de toon van je beschouwing, dat je het niet negatief bedoelt, maar waar jij het hebt over gepriegel zie ik virtuositeit. In techniek, in vlakgebruik en in haar combinaties van figuratief naar abstract in hetzelfde werk. Met haar voorstellingen laat ze je hersenen non-figuratieve delen invullen door deze te combineren met figuratief. Dat van die foutjes begrijp ik niet.
Tegelijk heb je een punt dat het eigenlijk niet zoveel uitmaakt als je al die duiding als toeschouwer niet ziet, maar wel gefascineerd raakt door het beeld.
Volgende week donderdag de finnissage tot acht uur. Kom je ook?
Hartelijke groet,
Frank
@Frank,
Ik bedoel gepriegel ook zeer zeker niet negatief, eerder het precisiewerk wat in dit geval zelfs met dunne vingers nog complex is. Virtuositeit zou ik eerder koppelen aan een groter gebaar maar is hier even zo goed toepasbaar.
De grote begrippen die Edo aanhaalt (ik heb de speech niet gezien of gelezen dus als ik het mis heb kan dat natuurlijk) zeggen mij eerlijk gezegd niet zo veel. Het zijn begrippen die op nagenoeg elke kunstenaar in meer of mindere mate wel te plakken zijn. Dat meekijken wat je benoemt heb ik geloof ik wel uitgebreid beschreven, ik denk ook dat haar werk in die zin anders is dan een regulier schilderij.
Over donderdag, misschien ;).
tnx Niek:-) ziens!