Base-Alpha Gallery; Denie Put – Surreal Playground

Omstreeks 1911 was er een moment dat Picasso veelvuldig van gedachten uitwisselde met Braque. Dat ging zelfs zover dat op het eerste oog veel van hun werken uit die tijd […]

Omstreeks 1911 was er een moment dat Picasso veelvuldig van gedachten uitwisselde met Braque. Dat ging zelfs zover dat op het eerste oog veel van hun werken uit die tijd van dezelfde kunstenaar lijken te zijn. Het is ook het moment dat zij als eerste uitgebreid de collage-techniek gebruiken. Papier van kranten en advertenties werd op andere stukken papier of zelfs schilderijen geplakt en zo ontstonden heel nieuwe beelden.

Velen anderen volgden en gingen er mee aan de slag. Eén daarvan was Max Ernst die vanaf halverwege de jaren ’20 er de techniek van de frottage en grattage bij voegde. Beide technieken heb je waarschijnlijk zelf ook al wel eens gebruikt.

De eerste is dat je bijvoorbeeld een munt onder het papier legt en met potlood overheen wrijft. Het reliëf van de munt zorgt ervoor dat het potlood even iets harder of lichter wordt en zodoende ontstaat er het beeld van die munt. Ernst was gefascineerd van een bepaalde houten vloer die op die manier veelvuldig voorkomt in zijn werk.

De grattage-techniek gaat uit van verschillende lagen verf, maar kan ook met bijvoorbeeld vetkrijt. De eerste laag is in bijvoorbeeld diverse kleurvlakken. Zodra die volledig droog is ga je er met een natte verflaag of vetkrijt overheen. Dan kan er met verschillende manieren natte verf vanaf gehaald worden waardoor de eerste laag weer zichtbaar wordt.

Met name de laatste techniek is in dit geval interessant omdat het mogelijk maakt om de fysiek achterste verflaag optisch te doen lijken als de voorste. Max Ernst zelf kwam er al snel achter dat het mogelijk is om de picturale ruimte dramatisch te vervormen. Dingen die achter zijn naar voren halen, en elementen die bovenop liggen juist naar achter te verplaatsen. Afhankelijk van hoe dicht of juist hoe ver je van het doek af staat, of de lichtval, hoe anders de elementen in de ruimte verschijnen.

Tegelijk is het ook een techniek die weinig controle kent. Omdat je pas ziet wat je weghaald op het moment dat je de bovenste laag hebt weggehaald is het een heel spel van opbouwen en weghalen. Het is dan ook geen wonder dat de vondst van Max Ernst al snel ook bij andere surrealisten in trek raakte.

Denie Put Overzicht
Denie Put Overzicht

Ook Denie Put (1991) bouwt op vergelijkbare wijze zijn doeken op. Daar waar je bij veel schilders nauwgezet kunt volgen hoe het werk tot stand is gekomen is het bij Put een wirwar aan lagen. Daar waar het logisch is als de achtergrondkleur als eerste is opgezet is dat bij Put lang niet zo vanzelfsprekend. Hij maakt uitgebreid gebruik van de grattage techniek zoals Ernst deze ook toepaste. Dat de tentoonstelling Surreal Playground is genoemd kan dan ook geen toeval zijn.

Je ziet hoe Put overduidelijk met veel plezier speelt met de mogelijkheden van het naar voor en naar achteren halen, om zo interessante abstracte composities te maken. Het worden landschappen die in de ruimtelijkheid soms doen denken aan optische illusies. Het ene moment is het een vergezicht, het andere moment is het een microscopisch beeld.

Het maakt dat ieder werk op iedere moment een heel nieuwe wereld toont. Sommige schilderijen heb je in een fractie van een seconde gezien en begrepen, bij deze werken van Denie Put is dat onmogelijk, daar blijven dingen in gebeuren.

Denie Put - Teardrop - 150x180cm Olieverf en acrylverf op canvas
Denie Put – Teardrop – 150x180cm Olieverf en acrylverf op canvas
Denie Put - Teardrop - 150x180cm Olieverf en acrylverf op canvas (detail)
Denie Put – Teardrop – 150x180cm Olieverf en acrylverf op canvas (detail)
Denie Put - On Cloud 9 - 160x200cm Olieverf op canvas
Denie Put – On Cloud 9 – 160x200cm Olieverf op canvas
Denie Put - On Cloud 9 - 160x200cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put – On Cloud 9 – 160x200cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put - Mind Blown - 150x170cm Olieverf op canvas
Denie Put – Mind Blown – 150x170cm Olieverf op canvas
Denie Put - Mind Blown - 150x170cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put – Mind Blown – 150x170cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put - Mega Magma - 115x130cm Olieverf op canvas
Denie Put – Mega Magma – 115x130cm Olieverf op canvas
Denie Put - Mega Magma - 115x130cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put – Mega Magma – 115x130cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put - Mega Magma - 115x130cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put – Mega Magma – 115x130cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put - Man of Steel - 60x80cm Olieverf op canvas
Denie Put – Man of Steel – 60x80cm Olieverf op canvas
Denie Put - Man of Steel - 60x80cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put – Man of Steel – 60x80cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put - Luilekkerland - 115x130cm Olieverf op canvas
Denie Put – Luilekkerland – 115x130cm Olieverf op canvas
Denie Put - Luilekkerland - 115x130cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put - Gold Rush - 80x100cm Olieverf op canvas
Denie Put – Gold Rush – 80x100cm Olieverf op canvas
Denie Put - Gold Rush - 80x100cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put – Gold Rush – 80x100cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put - Doctor S - 170x200cm Olieverf en acrylverf op canvas
Denie Put – Doctor S – 170x200cm Olieverf en acrylverf op canvas
Denie Put - Doctor S - 170x200cm Olieverf en acrylverf op canvas (detail)
Denie Put – Doctor S – 170x200cm Olieverf en acrylverf op canvas (detail)
Denie Put - Da-Ba-Dee Da-Ba-Daa - 80x100cm Olieverf en acrylverf op canvas
Denie Put – Da-Ba-Dee Da-Ba-Daa – 80x100cm Olieverf en acrylverf op canvas
Denie Put - Da-Ba-Dee Da-Ba-Daa - 80x100cm Olieverf en acrylverf op canvas (detail)
Denie Put – Da-Ba-Dee Da-Ba-Daa – 80x100cm Olieverf en acrylverf op canvas (detail)
Denie Put - Battle Star - 180x240cm Olieverf op canvas
Denie Put – Battle Star – 180x240cm Olieverf op canvas
Denie Put - Battle Star - 180x240cm Olieverf op canvas (detail)
Denie Put – Battle Star – 180x240cm Olieverf op canvas (detail)

Deze tentoonstelling is nog te bezoeken tot en met 4 mei bij Base-Alpha Gallery te Antwerpen