GemeenteMuseum Den Haag; Willem Maris

Ergens in het jaar 1905 zit een zekere Piet te schilderen. Hij is dan 32 jaar. Als het niet de naam was, zou dit een niet opmerkelijk doek zijn. Koeien, […]

Ergens in het jaar 1905 zit een zekere Piet te schilderen. Hij is dan 32 jaar.

Piet Mondriaan - Koeien in de wei - Olieverf op doek

Piet Mondriaan - Koeien in de wei - Olieverf op doek

Als het niet de naam was, zou dit een niet opmerkelijk doek zijn. Koeien, realistisch geschilderd, een beetje modderig zo hier en daar.  Het is allemaal wel lekker los geschilderd maar een heel bijzonder doek is het niet, los van de naam. Dat deze Piet later de Mondriaan wordt van de lijnen en vlakken was toen duidelijk niet te zien in het werk.

Maar deze blogpost gaat niet over Piet Mondriaan. Naast een grote tentoonstelling van Calder is er een grote tentoonstelling gericht aan het werk van Willem Maris (1844-1910).

Nooit van gehoord? Dat is niet zo vreemd, hij is er een van de Haagse School en dat is niet bepaald een stroming waar je nog veel over hoort.

Maris schilderde net als Mondriaan rond die tijd koeien en zo af en toe een stel eenden tussendoor. Het werk dat hij maakt is gemaakt in de zelfde periode als waar ook Anton Mauve en Corot zich in bevonden. De School van Barbizon was halverwege de 19e eeuw aan de slag gegaan in de buitenlucht en een twintigtal jaar later het impressionisme. Intussen ontstond er een Nederlandse versie van de School van Barbizon waartoe ook Maris behoorde.

Vanuit dit historische kader is het kijken naar zijn werk goed te doen, want inmiddels zou je het werk als ontzettende schilderskitsch kunnen bestempelen. Niets vreemds aan, wat is er nu boeiend aan een schilderij met twee koeien aan een plas water? Het is figuratief maar lekker losjes geschilderd.

Vanuit dat historische kader is het een stuk begrijpelijker, het leunt tegen het impressionisme aan. Heel precies gaat Maris om met licht en donker en kleuren. Uiteindelijk krijgen we een beeld dat exact laat zien wat we denken te zien, toch zijn het duidelijk vegen verf die door een enorm inzicht dat laten oproepen. Het zijn geen twee koeien aan een plas, het is geschilderd licht.

Helaas voor Maris kreeg het Franse Barbizon een grote navolging met de impressionisten en bleef het in Nederland stil. Maar Maris zijn werk mag er zeer zeker zijn. Het GemeenteMuseum haalt oude koeien uit de sloot, en in dit geval is dat helemaal geen slecht idee.

Willem Maris - Zomerweelde - Olieverf op doek

Willem Maris - Zomerweelde - Olieverf op doek

Willem Maris - Zomerhitte - Olieverf op doek

Willem Maris - Zomerhitte - Olieverf op doek

Willem Maris - Witte koe aan de waterkant - Olieverf op doek

Willem Maris - Witte koe aan de waterkant - Olieverf op doek

Willem Maris - Vroege Morgen - Olieverf op paneel

Willem Maris - Vroege Morgen - Olieverf op paneel

Willem Maris - Vroeg in t voorjaar - Olieverf op doek

Willem Maris - Vroeg in t voorjaar - Olieverf op doek

Willem Maris - Vroeg in t voorjaar - Olieverf op doek (detail)

Willem Maris - Vroeg in t voorjaar - Olieverf op doek (detail)

Willem Maris - Studie voor een koe - Aquarel en krijt op papier

Willem Maris - Studie voor een koe - Aquarel en krijt op papier

Willem Maris - Schets van koeien - Potlood op papier

Willem Maris - Schets van koeien - Potlood op papier

Willem Maris - Koeienkop - Potlood op papier

Willem Maris - Koeienkop - Potlood op papier

Willem Maris - Boomstudie - Potlood op papier

Willem Maris - Boomstudie - Potlood op papier

Willem Maris - Boerin met vee bij een riviertje - Olieverf op doek

Willem Maris - Boerin met vee bij een riviertje - Olieverf op doek

Willem Maris - Berkenbosch - Olieverf op doek

Willem Maris - Berkenbosch - Olieverf op doek

Willem Maris - Koeien in landschap - Olieverf op doek

Willem Maris - Koeien in landschap - Olieverf op doek

Willem Maris - Koeien aan een plas - Olieverf op doek

Willem Maris - Koeien aan een plas - Olieverf op doek

Willem Maris - Koeien aan een plas - Olieverf op doek (detail)

Willem Maris - Koeien aan een plas - Olieverf op doek (detail)

Willem Maris - Jonge kalven aan een melkbak (Kalveren aan een poel) - Olieverf op doek

Willem Maris - Jonge kalven aan een melkbak (Kalveren aan een poel) - Olieverf op doek

Willem Maris - Eenden aan de slootkant - Olieverf op doek

Willem Maris - Eenden aan de slootkant - Olieverf op doek

Willem Maris - Eenden aan de slootkant - Olieverf op doek (detail)

Willem Maris - Eenden aan de slootkant - Olieverf op doek (detail)

Willem Maris - Eenden - Olieverf op doek

Willem Maris - Eenden - Olieverf op doek

Willem Maris - De Kalfjes - Olieverf op doek

Willem Maris - De Kalfjes - Olieverf op doek

Nog te zien tot en met 9 april in het GemeenteMuseum Den Haag.