Surrealisme is dood. Kom op laten we eerlijk wezen. Iedere eerstejaars student aan een academie vind Dali tof. Vervolgens blijft surrealisme weinig anders dan perverse dromen op een doek smeren. Toch, toch hoeft dat niet altijd het geval te zijn. Magritte wordt ook doorgaans tot de surrealisten gerekend en zijn werk komt niet voort uit erotische dromen. Of in elk geval niet per definitie. Een ruimer begrip van surrealisme is dan ook op zijn plaats. De verbeelding van de mens blijft natuurlijk nog altijd belangrijk in de kunst.
Michael Kunze
Michael Kunze (1961), hier te zien, onderzoekt duidelijk in zijn werk hoe die verbeelding werkt met de associaties die erbij horen. Soms resulteert dat in een beeld wat tikkeltje te veel doet denken aan plat surrealisme, soms werkt het prima. Hij refereert heel duidelijk naar verschillende schilders, maar ook films en literatuur. We zouden het een intellectueel surrealisme kunnen noemen.
Of dat nu ook echt goed werk oplevert is wisselend. Sommige werken doen wel echt iets en andere niet. Kijk dus vooral zelf even.
Maar, er is ook nog totaal ander werk wat eigenlijk stukken intenser is.
Het werk van Frida Kahlo werd ook surreëel genoemd, maar zij distantiëerde zich daarvan omdat volgens haar eigen zeggen, het haar realiteit was. Misschien moeten er nieuwe stromingen gedefiniëerd gaan worden binnen het surrealisme. Volgens mij zit er een hele ijsberg onder dit puntje van de ijsberg wat we surrealisme noemen. Wat voor jullie?
Tjah het surrealisme blijft een vreemde term in de kunstwereld.
Dat heeft alles te maken met Andre Breton die in 1924 zijn surrealistisch manifest publiceerde. dat is veel psycho analyse maar zeker ook communisme, kun je werk zomaar surrealistisch noemen? ik ben geneigd te zeggen dat dat niet kan. maar goed hoe zat het dan met Dali? die werd door Breton ook uit ‘zijn’ groepje surrealisten geschopt. blijft dat dan surrealistisch?
Wat dat betreft kun je er heel puristisch discussies over gaan voeren.
Aan de andere kant zie ik heel vaak dat het gebruikt wordt als richting aanduiding. Meer een volkse definitie dus, of een verbastering van het echte surrealisme.
@Niek surrealisme is niet enkel het schilderen van perverse dromen. Als je het surrealisme ziet als een manier om ‘over’ de werkelijkheid heen te stappen kon je dat destijds doen door automatisme, of die droom zoals Breton dat in geuren en kleuren beschrijft in zijn manifest. Dat is dan het onderbewuste.
@Erik, Je weet net zo goed als ik dat Breton een enorme fan was van Freud en in die zin het Surrealisme ook zag als een illustratie van het Eros en Thanathos van Freud. De focus lag daadwerkelijk op de perversiteit. Nu nam de ene kunstenaar dat wat minder rigide op, maar bij allen is die erotische ondertoon zichtbaar.
Dali werd overigens uit de groep geschopt omdat Dali vadermoord had gepleegd op Breton, Zijn uitspraak “ik ben surrealist omdat ik een surrealist ben” zal hem toen ook weinig goeds gedaan hebben. Bedenk wel dat Breton zelf ook steeds meer rigide werd en regels begon op te stellen. Dali is als een van de weinige consequent gebleven in heel zijn oeuvre.
@Ann De manier waarop ik de term surrealisme hanteer is inderdaad als een breed begrip dat duid op een pseudo-realiteit, al dan wel of niet met erotische ondertoon. Frida Kahlo zou ik geen Surrealist noemen omdat het vanuit een therapeutische blik gemaakt is. Niet shockeren om te shockeren (wat bij veel Surrealisten, in navolging van DaDa, natuurlijk wel was). Ik begrijp dat het nogal een problematisch begrip is, maar ergens moet je toch dingen inzichtelijk proberen te maken met taal. Het begrip wordt overigens ook gehanteerd door het persbericht.