Als mij de afgelopen maanden gevraagd werd wat een goede tentoonstelling is om te bezoeken, kwam daar steevast dit grote overzicht van Jacob Lawrence (1917–2000) bij Kunsthal KAdE als antwoord. Het wordt soms wat gemakzuchtig rondgestrooid, maar dit is daadwerkelijk een once in a lifetime-tentoonstelling. Want zelfs in de VS zul je het werk van Lawrence zelden zo compleet voorbij zien komen. Voor wie er nog niet geweest is, zijn deze vakantiedagen de uitgelezen én laatste kans om al dit werk te zien. (En anders heb je onderstaand fotoverslag om alsnog een idee te krijgen.)
De tentoonstelling telt maar liefst circa 170 werken uit alle delen van het oeuvre van Lawrence, inclusief meerdere panelen uit de Migration Series. Er is gekozen voor een min of meer chronologische opzet, met hier en daar uitgelichte thema’s die steeds opnieuw terugkeren in het oeuvre van Lawrence. Aan de muur hangen originele werken, op de vloer vinden we schuin geplaatste presentaties die de historische context van het werk schetsen. Soms is dat in de vorm van foto’s, soms quotes, soms in de vorm van publicaties waar Lawrence aan mee werkte of andere vormen van archiefmateriaal. Zo wordt er op subtiele wijze veel informatie getoond, zonder dat het leidt tot een overdaad aan ruis bij het werk.
Lawrence was één van de eerste Afro-Amerikaanse kunstenaars die in de VS brede erkenning kreeg, en eigenlijk om redenen die zijn werk ook nu nog steeds relevant maken. Hoewel het verleidelijk is om zijn werk vooral vanuit de thematiek van de Afro-Amerikaanse geschiedenis en emancipatie te waarderen, zijn er meer kunstenaars die dat hebben gedaan. Nee, wat Lawrence anders maakt is de toegankelijke en narratieve vorm. Hij gaf complexe geschiedkundige gebeurtenissen weer op zo’n manier dat ze leesbaar werden, zonder sentimenteel of didactisch te worden. Dat staat in contrast met veel sociaal-realistische kunst die min of meer hetzelfde beoogde, maar daarvoor een expliciet activistische beeldtaal gebruikte. Lawrence neemt een zekere afstand en behoudt het menselijke perspectief: geen grote idealen, maar wat het betekent voor de gewone mens.
Wat het werk van Lawrence daarnaast zo boeiend maakt, is zijn gevoel voor ritme, kleur en compositie. Historisch sluit hij aan bij de ontwikkelingen van vóór de Tweede Wereldoorlog, waarin kubisme en abstractie de moderne tijd vertegenwoordigden. Ook in 2025 blijven vooral zijn gevoel voor ritme, kleur en compositie overtuigend aanwezig. De middentonen zijn vaak grijs en bruin, waartegen hij fel geel, rood en blauw plaatst. Dat kan resulteren in vloekende en oververzadigde kleuren, maar bij Lawrence blijft het esthetisch en weloverwogen. Het is een zeldzame balans tussen toegankelijkheid en kleurenrijkdom. En dat doet hij over vrijwel zijn hele oeuvre consequent.
Hij is sociaal betrokken, maar zelden uitgesproken activistisch; kleurrijk maar ingetogen; toegankelijk maar gelaagd. Een modernistisch kunstenaar pur sang, en tegelijk iemand die ook buiten de klassieke modernistische canon relevant is. Deze tentoonstelling is daarmee voor velen een uitstekende introductie, maar evenzeer voor de echte liefhebbers een absolute must-see.
Jacob Lawrence OverzichtJacob Lawrence OverzichtOnbekende fotograaf – Jacob Lawrence met zijn moeder, broer en zus – Foto, circa 1923Overzicht tentoonstelling ‘African Negro Art’ MOMA, 1935Jacob Lawrence – Untitled (Pickpockets) – 32x28cm, Tempera op papier, 1938Jacob Lawrence – Fire Escape – 31x28cm, Tempera op papier, 1938Jacob Lawrence – Ice Peddlers – 66x50cm, Tempera op papier, 1936Jacob Lawrence – Rain – 71x51cm, Tempera op paneel, 1938Jacob Lawrence – Toussaint L’Ouverture serie – 82x56cm, 41 Zeefdrukken, 1938–1939, druk uit 1986-1997Jacob Lawrence – 8 Drawings Migration Series – Grafiet op papier, voor 1940Jacob Lawrence – The Migration Series (Panel 1, During World War I, There was a great migration North by Southern African Americans) – 31x46cm, Caseinetempera op hardboard, 1940-1941Jacob Lawrence – The Migration Series (Panel 45, The migrants arrived in Pitssburgh, one of the great industrial centres of the North) – 31x46cm, Caseinetempera op hardboard, 1940-1941Jacob Lawrence – The Migration Series (Panel 11, Food had doubled in price because of the war) – 31x46cm, Caseinetempera op hardboard, 1940-1941Jacob Lawrence – The Migration Series (Panel 59, In the North they had the freedom to vote) – 31x46cm, Caseinetempera op hardboard, 1940-1941Fortune Magazine, November 1942 (Publicatie over Migration Series verdeeld over 8 pagina’s)Jacob Lawrence – Bar-B-Que – 78x57cm, Gouache op glad papier, 1942Jacob Lawrence – Painting the Bilges – 76x55cm, Gouache en potlood op papier, 1944Jacob Lawrence – The Shrine – 56x43cm, Inkt op papier, 1948Jacob Lawrence – Saturday Night – 54x63cm, Eitempera op hardboard, 1948Fortune Magazine, augustus 1948 (Jacob Lawrence maakt 10 schilderijen bij essay van Walker Evans)Jacob Lawrence – Men on watch in the North Atlantic – 30x46cm, Pen en inkt op papier, 1945Foto’s uit plakboek van Lawrence zijn diensttijd voor US Coast GuardJacob Lawrence zijn plunjezak in US Coast GuardJacob Lawrence – The Lovers – 55x76cm, Gouache op papier, 1946Jacob Lawrence – Cabinet Makers – 78x94cm, Gouache en grafiet op papier, 1946Jacob Lawrence – War Series (Men at war) – 41x51cm, Gouache op papier, 1947Jacob Lawrence – Shoe Shine Boys – 51x61cm, Eitempera op hardboardm, 1948Langston Hughes – One-Way Ticket – Tekeningen door Jacob Lawrence, 1949Jacob Lawrence – The Long Stretch – 51x91cm, Eitempera op hardboard, 1949Jacob Lawrence – Vaudeville – 76x51cm, Eitempera en potlood op hardboard, 1951Jacob Lawrence – Construction – 60x76cm, Caseinetempera en grafiet op papier, 1952Jacob Lawrence – The Carpenter – 40x53cm, Inkt op papier, 1957Birmingham, Alabama, mei 1963, Demonstratie voor burgerrechtenJacob Lawrence – American Revolution – 58x38cm, Gouache en tempera op papier, 1963Ansichtkaarten van markten in Lagos van Jacob LawrenceJacob Lawrence – The Journey – 55x75cm, Tempera en gouache op papier, 1965Jacob Lawrence – Meat Market – 77x58cm, Tempera en gouache op papier, 1964Jacob Lawrence – Confrontation – 61x45cm, Inkt op papier, 1965Jacob Lawrence – Stokely Carmichael – 57x37cm, Inkt, gouache en houtskool op papier, 1966Jacob Lawrence – Untitled (Carnaval) – 45x33cm, Zwarte inkt en grafiet op papier, 1967Jacob Lawrence – Harriet and the Promised Land (A Plan to Escape) – 37x33cm, Gouache op papier, 1967Jacob Lawrence – Harriet and the Promised Land (The Last Journey) – 40x68cm, Gouache, tempera en grafiet op papier, 1967Jacob Lawrence – Harriet Tubman (An Escape) – 51x58cm, Ets, 1968Jacob Lawrence – Wounded Man – 75x56cm, Gouache op papier, 1968Bill Anderson – Romare Bearden, Charles Alston en Jacob Lawrence – Foto, jaren ’70Jacob Lawrence – Olympic Games – 125x86cm, Offset print, 1971Jacob Lawrence – The Swearing In – 65x89cm, Zeefdruk, 1977Jacob Lawrence – Figure study after Vesalius, Frontal with Tools, 20x15cm, Grafiet op papier, circa 1977-1996Jacob Lawrence – Tool Man – 55x46cm, Gouache op papier, 1978Gereedschapscollectie Jacob LawrenceJacob Lawrence – Self-Portrait – Builders #9 – 41x36cm, Grafiet op papier, 1981Jacob Lawrence – Hiroshima serie (panel 1 -8) – 38x28cm, 8 Zeefdrukken, 1983Jacob Lawrence – Library Series (The Schomburg) – 76x56cm, Gouache op papier, 1986Jacob Lawrence – Community (Study for mural Jamaica, NY) – 76x56cm, Gouache op papier, 1986Jacob Lawrence – Genesis serie (plaat 1 – 8) – Gouache op papier (1,2,6 & 7) of zeefdruk (3,4,5 & 8), 1989Jacob Lawrence – Celebration of Heritage – 75x56cm, Gouache en grafiet op papier, 1991Mary Randlett – Jacob Lawrence – 46x51cm, Zilvergelatineprint, 1983Jacob Lawrence – The Studio – 97x77cm, Lithografie, 1994
No Comments
Start the ball rolling by posting a comment on this article!
![Als mij de afgelopen maanden gevraagd werd wat een goede tentoonstelling is om te bezoeken, kwam daar steevast dit grote overzicht van Jacob Lawrence (1917–2000) bij Kunsthal KAdE als antwoord. […]](https://www.lost-painters.nl/wp-content/uploads/2025/12/Kunsthal-KAdE-1-640x250.jpg "KAdE; Jacob Lawrence")
Geef een reactie