![Fiona Banner heeft in Tate een collectie vliegtuigen gedropt. Hoe ze die daar binnen hebben gekregen wil ik niet weten, maar ze staan en liggen in diverse rare houdingen. Bij […]](https://i1.wp.com/www.lost-painters.nl/wp-content/uploads/2010/07/cactus.jpg?resize=640%2C250&ssl=1 "Vliegtuigen in Tate")
Fiona Banner heeft in Tate een collectie vliegtuigen gedropt. Hoe ze die daar binnen hebben gekregen wil ik niet weten, maar ze staan en liggen in diverse rare houdingen. Bij het zien van dit soort werk vraag ik mij weer af wat we moeten met de realiteit zoals hij is in een museum.
Een vliegtuig kan een mooi sculpturaal object zijn. Maar moeten we het daarom ook meteen in een museum zetten? De Brillo dozen van Warhol waren weliswaar afgeleid van de echte Brillo dozen maar waren opnieuw gemaakt. Het urinoir van Duchamp was wel een echte maar daar was tenminste nog een handtekening en een titel op gezet. Dat zijn dus niet uit de realiteit geplukte objecten en “gewoon” neergezet. Nu kan ik niet vinden of dit echte vliegtuigen zijn, maar dat lijkt me wel. Maar even ervan uitgaande dat.
Met de eindexpo bij KABK stond ook ergens een cactus. Nu zat er gelukkig nog een vork in wat het geheel best nog wat gaf. Maar Erik en ik hebben al een tijdje het gehad over de “cactus” in het museum. Op het moment dat een kunstenaar dat doet, waar gaat het dan nog over. Het is en blijft dan een cactus en de kunstenaar kan aan die kale cactus echt niet meer betekenis geven dan het in het museum van dat object. Dan kunnen we alles wel in het museum zetten. Dus ook cactussen. En nu dus vliegtuigen. Gelukkig heeft ze nog wel de moeite genomen de vliegtuigen “experimenteel” op te hangen zodat het impact krijgt. Maar eigenlijk, als ik heel eerlijk moet zijn, vind ik dit wel erg makkelijk werk.
Ik zou het wel sterk vinden als ze ze zelf met de hand gemaakt heeft. Dagen zo niet jaren zitten zwoegen om een vliegtuig waarheidsgetrouw naar te maken. Van te voren al weken zitten denken hoe het het beste zou kunnen staan of hangen. Dan wel. Dan is het geen cactus, dan is het een zelf geteelde en ontwikkelde bloem.
Wat is de waarde van het “object” uit de realiteit halen en in het museum plaatsen als dat al bij zoveel dingen gebeurt is?
(Ik kan me overigens wel indenken dat een combinatie objecten wel betekenis krijgt, maar ik doel hier echt op een los vliegtuig, of een cactus.)
Makkelijk is het in letterlijke zin in ieder geval niet geweest! En ik kan mij zo voorstellen dat wanneer je met een dergelijk object wordt geconfronteerd er toch wat met je gebeurd. vooral het vliegtuig wat op zijn neus is gezet lijkt mij een fysieke confrontatie met het vliegtuig niet uit te sluiten. In die zin kan dit werk dan wel gezien worden als een poging om een sublieme ervaring bij de toeschouwer op te roepen.
maar inderdaad en ongeacht van hoeveel persoonlijke betrokkenheid hier dan ook sprake geweest kan zijn, een vliegtuig blijft redelijk algemeen. Eigenlijk sluit dit wel aan bij die lezing van Christophe van Eecke, toch weet ik niet of dat argument van het is al zoveel gebeurd wel houdbaar is. Mensen hebben altijd al schilderijen gemaakt, zullen altijd blijven neuken en zullen altijd muziek blijven maken.
Dat er in de kunst steeds iets nieuws moet zijn is volgens mij soms meer een last dan een lust, ik denk graag dat er iets bestaat wat aan de zeitgeist ontsnapt en zo een veel fundamenteler waarde of misschien wel waarheid oplevert. en of iets dan al vaak gedaan is of niet dat is dan niet eens zo belangrijk omdat de voorwaarde van een werk wel met elkaar verschillen.
Het gaat mij ook meer om het feit dat het “gewoon” een vliegtuig is. Iets groots neerzetten is altijd wel “subliem” en als dat sublieme het enige is dat over blijft vind ik dat ook bar weinig. Het feit of iets al veel gedaan is bedoel ik ook niet helemaal zoals dat schilderen al veel gedaan is. Ik bedoel meer dat het “object in een zaal” zetten zo vaak gedaan is dat er nauwelijks nog een extra betekenis gegevan kan worden aan dat “object in een zaal” zetten. Schilderen kan wel steeds een nieuwe betekenis krijgen omdat er sprake is van menselijk handelen en een selecte tijdens dat schilderen. Over dat neuken mag je vervolgens zelf nadenken ;).
Interessante vraag. De kunstenaar Fiona Banner heeft niet zomaar 2 gevechtsvliegtuigen neergezet. Ten eerste zijn ze in vervreemde posities gezet en daarbij hebben beide toestellen een behandeling ondergaan. De één is gepolijst en de ander is beschilderd in zekere zin (maak ik op uit de titels). Daarbij hebben dit soort gevechtsvliegtuigen in haar ouevre een prominente positie waardoor je zou kunnen zeggen dat deze 2 toestellen niet volledig uit de lucht komen vallen, het heeft voor haarzelf waarschijnlijk sowieso een meerwaarde dan enkel 2 levensechte gevechtstoestellen (dat de bezoeker niet direct een museale betekenis eraan kan verbinden wil nog niet zeggen dat de kunstenaar in kwestie er geen meerwaarde aan verbindt, toch?). De confrontatie met zulke enorme objecten in een museum kan naar mijn mening, gepositioneerd in deze extreme/ongebruikelijke posities, wel degelijk een effect hebben op de museumbezoeker. Ze liggen in een onderstebovengekantelde, neerstortende of neergestorte positie. Een gepolijst en tegelijkertijd neergestord gevechtsvliegtuig, hoe vervreemd en absurd wil je het hebben! Allesbehalve normale objecten uit de buitenwereld lijkt me.
@Jordy.
Wat zegt dat vliegtuig dan? wat voor meerwaarde heeft het op het neerzetten van een helikopter in een raar standje? Ik zeg niet dat het niets kan doen, ik vraag me af wat het nog zegt.
Of ze nu beschilderd zijn of gepolijst kan ik niet zien, en dat zou het al stukken interessanter maken. Maar stel dat dat niet het geval was. Ook dat het in haar oeuvre belangrijk is staat los van de expositie. Ik zie daar 2 vliegtuigen. Wat moet ik met 2 vliegtuigen? Even “oeh” en “ah” zeggen? Sublimiteit is allemaal leuk en aardig maar vervolgens is het weg. Wat zegt het dan?