Eindexamen Expositie; Rietveld Amsterdam 2025

Het is me in het verleden wel eens opgevallen dat afstuderende kunstenaars aan de Rietveld vooral heel goed wisten hoe kunst eruit moest zien. Welke objecten hoe geplaatst moesten worden, in welke kleuren en welke texturen, zodat het aansloot bij de laatste trends. Die trends gaan tegenwoordig alleen zo ontzettend snel via Instagram, dat ieder hip kunstwerk na drie seconden alweer weggeveegd is.

Dat wil niet zeggen dat er geen praktijken meer zijn die voldoen aan wat op dit moment in de mode is. Maar de manier waarop is anders. Het zit hem niet meer in het overnemen van een visuele strategie, maar in de esthetische voorkeuren. Kunstenaars bevinden zich in een bubbel van beeldtaal waarmee ze zich identificeren. Het werk draait daarmee meer om het positioneren van de maker dan om het agenderen van een inhoudelijk onderwerp. Het werk is dan vooral een bevestiging van die positie achteraf dan het werk een positie in neemt. Het is niet zozeer de strategie van het werk, die herleidbaar is tot wat er hip is, maar de gekozen esthetiek. Als een soort coverband reproduceert de kunstenaar in verschillende media (vaak zelfs meerdere media tegelijk) de esthetiek van reeds bestaande praktijken en beeldtalen. Het zijn wezenlijk nieuwe werken, maar niet in hoe ze esthetisch aanvoelen. Dat kan alsnog leiden tot verrassende werken die echt iets te vertellen hebben, maar daarvoor is vaak context van meerdere werken nodig. De positie is onderdeel van de praktijk en kan via het werk inzichtelijk worden gemaakt.

Dat wordt lastig in groepsexposities zoals bij de Fine Arts-afdeling van de Rietveld. Een enkel werk, hier en daar, geeft weinig context en inzicht in wat het beoogt. Dan blijkt zelfs de esthetiek op zichzelf vaak erg beperkend. Ja, iets kan op zichzelf “best mooi” zijn, maar dan? Dan heb je echt meer nodig, in taal of in beeld, om er grip op te krijgen. Dat is dan ook de reden dat achteraf meerdere werken van dezelfde maker opvielen, terwijl tegelijk ook meerdere kunstenaars juist niet opvielen, omdat ze niet in één werk een helder statement konden maken binnen de groepscontext.

Ondanks dat alles: de pluriformiteit van de praktijken is enorm, en er werd zowaar veel en interessant geschilderd door deze lichting (dat is weleens anders geweest). Ondanks de hitte van afgelopen woensdag was het de moeite waard.

Hier volgt een beeldverslag van wat er zoal, om uiteenlopende redenen, opviel. Zoals altijd kun je op de foto’s klikken voor grotere afbeeldingen.