![In 2016 begon het beleidsmatig de nek omdraaien van de kunstacademie van Den Bosch. Avans Hogeschool (eigenaar van de academies in zowel Den Bosch als Breda) besloot dat jaar dat […]](https://i0.wp.com/www.lost-painters.nl/wp-content/uploads/2025/07/Suzanne-Horst.jpg?resize=640%2C250 "Eindexamen Expositie; AKV Den Bosch 2025")
In 2016 begon het beleidsmatig de nek omdraaien van de kunstacademie van Den Bosch. Avans Hogeschool (eigenaar van de academies in zowel Den Bosch als Breda) besloot dat jaar dat de academie tijdelijk moest verhuizen uit de locatie vlak bij het station. De plek waar de academie tot dusver gehuisvest was, was een groot, open en tegelijk helder gebouw met voldoende ruimte en faciliteiten om het uiterste uit de studenten te halen. De locatie zou niet meer “toekomstbestendig” zijn en moest plaatsmaken voor nieuwbouw. Gedurende dat proces zou de kunstacademie, nadrukkelijk tijdelijk, voor vier jaar plaatsnemen in het voormalige PTT-gebouw, dat een steenworp verderop ligt.
Het PTT-gebouw is op zijn zachtst gezegd geen ideale plek om te studeren. Het is groots, open en gesloten tegelijk, met een zeer dwingend industrieel karakter. Niet een plek waar je als aankomend student zin krijgt om aan de slag te gaan, zeker niet als Breda en Utrecht nog geen half uur met de trein zijn. Die academies hebben wél locaties die enthousiast maken en je vertrouwen geven om een praktijk te ontwikkelen. Het PTT-gebouw voelt als een naargeestige antikraaklocatie. In 2018 kwam het gebouw nog uitgebreid in het nieuws vanwege een flinke uitslaande brand, die zelfs het treinverkeer rondom Den Bosch platlegde. Het spreekt voor zich dat de herstelwerkzaamheden die vervolgens plaatsvonden ook niet bevordelijk zijn voor de locatie en het onderwijs. Maar goed, tijdelijk voor vier jaar is dat voor een academie wellicht te overbruggen.
In 2022 opende een medewerker van Avans een Excel-sheet en besloot, puur op basis van het cijferwerk en zonder overleg met de academie zelf, dat er op die PTT-locatie maar liefst 600 studenten Business Innovation, flexwerkplekken en horeca bij moesten. Dat is niet enkel een aanslag op de herkenbaarheid van de academie, maar ook een inkrimping van de toch al precaire fysieke en mentale ruimte binnen de academie. De combinatie van het ontwikkelen van dan nog fragiele artistieke praktijken en daarnaast die van economisch denkenden is geen doordachte keuze en had echt beter gekund.
De “tijdelijke” vier jaar zijn inmiddels ook ruimschoots verstreken. Van verhuizen naar een andere locatie is inmiddels geen sprake meer. Over de toekomstbestendigheid van de huidige PTT-locatie wordt opmerkelijk genoeg gezwegen. Terwijl het pand meer kanttekeningen heeft dan de vorige geliefde locatie, een representatief pand is het in elk geval absoluut niet.
Een paar jaar geleden stelde ik vraagtekens bij wat er gaande is, toen de volledige afstudeerrichting Fine Art hun afstudeerpresentaties in een klein lokaal moesten proppen. Het was symptomatisch voor een organisatorische desinteresse in het belang van zo’n eindexamenpresentatie. Dit jaar is dat er niet beter op geworden: alle afdelingen waren verhuisd naar een externe locatie. Ze moesten hun werk tonen in wat op zijn best grillige ruimtes genoemd kan worden. Zeg maar gerust een donkere en oude bakstenen loods voor de fine art afdeling, en een industriële plek voor de design-richtingen. Ik kan me voorstellen dat er kunstenaars zijn die hiermee uitstekend aan de slag zouden kunnen, maar de meeste praktijken komen op deze ruimtes niet tot hun recht. Een groep afstudeerders in zo’n plek onderbrengen (in plaats van binnen de context waarin ze hun onderwijs genoten) is niet bevorderlijk voor het afleveren van een enthousiasmerend visitekaartje van de academie. Sterker nog, ik kan me niet voorstellen dat een potentiële student na deze academie zou willen na het bezoeken van deze eindexamenshow. De daadwerkelijke onderwijslocatie heeft deze persoon dan niet eens ervaren. Er is met deze externe locatie bezuinigt op de context van de academie en dat is nu net waar artistieke mensen gevoelig voor zijn.
Er is doelbewust een negatieve spiraal ingezet door de managementlagen van de organisatie, zonder na te denken over de gevolgen.
In 2012 vierde Avans zijn 200-jarig jubileum. Dat werd breed uitgemeten in de marketing. Koningin Beatrix opende de bijbehorende tentoonstelling. Iets meer dan tien jaar later is de academie verworden tot een schim van wat het ooit was. Extra pijnlijk, want het was in feite enkel de academie in Den Bosch die verantwoordelijk was voor die 200 jaar, Avans Hogeschool zelf bestaat pas sinds 2004.
Studenten krijgen in Den Bosch niet het volwaardige kunstonderwijs waarvoor ze zich hebben aangemeld. Het is een schande hoe Avans Hogeschool een academie met een uitstekende reputatie zo heeft wegbezuinigd. De huidige lichting reflecteert deze geschiedenis, hoe sympathiek het werk ook is. Het is zoals het werk van Suzanne Horst, vissen hebben water nodig. Zo hebben kunstenaars ook water nodig in de vorm van ruimte: een fysieke ruimte (een plek om te werken) en mentale ruimte (rust en degelijke begeleiding). Een “onveilige” ruimte is funest. De “tijdelijke” verhuizing was het begin van het einde voor de academie in Den Bosch.
Tel alles bij elkaar op, het is duidelijk dat de academie moedwillig is weggewerkt door Avans Hogescholen en haar bestuurslagen. Waarschijnlijk wordt er in de Excel-spreadsheet gewezen op dalende aanmeldingen en teruglopende studentenaantallen. Avans vergeet dan dat de marketing voor een academie juist de afstudeerpresentaties en de ruimte van academie zelf zijn. Het is dus iets dat ze zelf bewust in werking hebben gezet met hun beleid. Vooruit, het kan moedwillig zijn geweest of totale desinteresse en dommigheid. Ze mogen van Avans wat mij betreft zelf kiezen welke van deze het is.
Nu dreigt hetzelfde te gebeuren met Sint Joost Breda, dat ook zijn karakteristieke locatie verliest voor een nog onbekende toekomst. Het College van Bestuur (die liever niet bij naam genoemd wil worden want waarom zou je verantwoordelijkheid nemen voor wat je zelf in werking zet) en academiedirecteur spreken van het opstarten van een dialoog. Ondertussen verschuilen ze zich achter geldzorgen en bezuinigingen. Concrete plannen blijken er nog niet te zijn. Ik vrees het ergste.
Hier volgt een beeldverslag van studenten die ondanks alles toch nog wisten op te vallen met werk dat er mag zijn.
Laat een reactie achter;