Centraal Museum; God Save The Queen

“Punk is not dead”. Nog niet zo heel lang geleden zat ik nog op de middelbare school. Dan kwam ik af en toe een kerel tegen, blond haar, spikes, met […]

“Punk is not dead”. Nog niet zo heel lang geleden zat ik nog op de middelbare school. Dan kwam ik af en toe een kerel tegen, blond haar, spikes, met een spijkerjack met allemaal bands als The Exploited en andere punkbands erop. Hij was overduidelijk iemand die van punk hield, als een soort fossiel keek ik dan naar hem. “Serieus, punk, in welk jaar leven we?” Verder ben ik te jong om iets van de punk-periode te hebben meegekregen. Pas toen de hoogtijdagen van de punkperiode (1977 tot 1984) voorbij waren kwam ik op deze wereld.

Het Centraal Museum vindt het blijkbaar hoog tijd worden om eens terug te kijken op die punkperiode. Marketingtechnisch gezien waarschijnlijk erg verstandig. De mensen die toen opgroeiden zijn inmiddels een jaar of 50 en zullen een flinke dosis nostalgie aan die periode hebben. De tentoonstelling speelt daar dan ook handig op in, overal is rauwe muziek te horen en zelfs de bordjes die de werken voorzien van informatie zijn geplakt, alsof zelfs in de tentoonstelling een heuse anarchist heeft rondgelopen.

Daarin zit hem ook direct de zure nasmaak van de tentoonstelling. Veel van de werken voelen behoorlijk misplaatst in museale context: Ineens moet er een meter afstand gehouden worden en is het papier met mooie speldjes aan de wand bevestigd. Waarschijnlijk zijn alle werken ook met fluwelen handschoentjes opgehangen… Dat terwijl veel van die werken juist in een wat rauwere context ter wereld zijn gekomen. Ook wordt snel helder dat veel van de kunstenaars inmiddels helemaal geannexeerd zijn door de ‘gewone’ kunst, Rob Scholte, Erik Andriesse, Joep van Lieshout, Rene Daniels, Henk Visch en Basquiat zijn allemaal breed geaccepteerd als topkunstenaars. De opener van de tentoonstelling Keith Haring is zelfs al cultuur geworden, van koffiemok naar stropdas tot t-shirt, alles is er. Je gaat je dan toch afvragen of er niet 1 kunstenaar is die heden ten dage nog altijd ‘punk’ overkomt. Basquiat en Daniels lijken de enige die hun oorspronkelijke radicaliteit nog hebben behouden in deze tijd.

Duidelijk wordt dat de punkbeweging in de kunst zijn sporen heeft verdiend en nu ook weer actueel is door de politieke ontwikkelingen. Een terugtrekkende staat en veel kantoorleegstand, dat moet toch bekend in de oren klinken voor de punkgeneratie. Ook DIY (Do it yourself) is weer helemaal actueel, zeker met het web waarbij iedere idioot (mijzelf inclusief) alles erop kan pleuren wat hij of zij wenst en ook nog serieus genomen kan worden. Het heeft geen zin af te wachten tot iemand anders het initiatief neemt, je moet het zelf doen. In de muziekwereld is dat momenteel nog veel duidelijker, daar kreeg Kyteman het voor elkaar om met een marketingbudget van 50 euro zichzelf in minder dan 1 jaar aan de grote popprijs van Nederland te helpen.

Enfin, de punk is zelf niet zo heel erg levendig meer, maar de invloeden zijn er nog. Maar hoe actueel zijn veel van de kunsten nog uit die periode?

Eerst wat rauwer werk van Erik Andriesse, wat, als het nu gemaakt zou worden, als kitsch zou worden bestempeld.

Erik Andriesse - Lelie - Arcylverf en airbrush op berkenhout

Erik Andriesse - Lelie - Arcylverf en airbrush op berkenhout

Erik Andriesse - Roze Lelie - Acrylverf en airbrush op linnen

Erik Andriesse - Roze Lelie - Acrylverf en airbrush op linnen

Dit zou echter ook nu nog superscherp zijn, erg mooi werk.

Erik Andriesse - Zonder Titel - Acrylverf op papier

Erik Andriesse - Zonder Titel - Acrylverf op papier

Henk Visch - De Reus - Hout

Henk Visch - De Reus - Hout

Henk Visch - Zwarte Man - Hout, veren en papier

Henk Visch - Zwarte Man - Hout, veren en papier

Basquiat blijkt in deze tentoonstelling erg tijdloos, zijn werken zijn nu nog altijd even krachtig en rauw als ze ruim 20 jaar terug waren.

Jean-Michel Basquiat - Dog Bite Ax to grind - Acrylverf op doek

Jean-Michel Basquiat - Dog Bite Ax to grind - Acrylverf op doek

Jean-Michel Basquiat - Untitled - Acrylverf en oliestick op doek

Jean-Michel Basquiat - Untitled - Acrylverf en oliestick op doek

Jean-Michel Basquiat - Untitled - Acrylverf en oliestick op doek (detail)

Jean-Michel Basquiat - Untitled - Acrylverf en oliestick op doek (detail)

Joep van Lieshout - Grindstone - Plaatijzer, zandsteen en glasvezel

Joep van Lieshout - Grindstone - Plaatijzer, zandsteen en glasvezel

De Keith Haring, mooi, maar ingehaald door de tijd.

Keith Haring - Zonder TItel - Acrylverf op canvas

Keith Haring - Zonder TItel - Acrylverf op canvas

Lp-Hoezen in een museum, het blijft wringen.

LP-hoezen

LP-hoezen

Max Natkiel - Paradiso Stills - Foto's

Max Natkiel - Paradiso Stills - Foto's

Peter Klashorst - De Koer afficheontwerp - Gouache op papier

Peter Klashorst - De Koer afficheontwerp - Gouache op papier

Rammellzee was tot op heden voor mij volstrekt onbekend. Het is dat het hier hangt anders zou het je reinste kitsch zijn. Een enorme misvatting van mijn kant misschien.

Rammellzee - The Coming of Zee - Gips en gemengde technieken

Rammellzee - The Coming of Zee - Gips en gemengde technieken

Rammellzee - The Coming of Zee - Gips en gemengde technieken (detail)

Rammellzee - The Coming of Zee - Gips en gemengde technieken (detail)

Rene Daniels is naast Basquiat duidelijk iemand die de tijd wel overleefd heeft, zijn werk is overigens nu ook nog erg invloedrijk. Met binnenkort een grote solo in het van Abbemuseum zal dat nog eens bevestigd gaan worden.

Rene Damiels - Spray Armee - Olieverf op doek

Rene Damiels - Spray Armee - Olieverf op doek

Rene Daniels - Avenue Plantage Moyen - Olieverf op doek

Rene Daniels - Avenue Plantage Moyen - Olieverf op doek

Rene Daniels - Het object - Vinylplaat en penseel

Rene Daniels - Het object - Vinylplaat en penseel

Rene Daniels - Zonder Titel - Acrylverf en kleurkrijt op papier

Rene Daniels - Zonder Titel - Acrylverf en kleurkrijt op papier

Rene Daniels - Zonder Titel - Acrylverf op papier

Rene Daniels - Zonder Titel - Acrylverf op papier

Rene Daniels, Hewald Jongenelis, Rob Scholte & Roland Sips - Hollandse Gravity - Aribrush en viltstift op papier

Rene Daniels, Hewald Jongenelis, Rob Scholte & Roland Sips - Hollandse Gravity - Aribrush en viltstift op papier

Rob Scholte en Sandra Derks laten zien dat originaliteit een enorm rekkelijk begrip was. Toen ik hiernaar stond te kijken vroeg een vrouw aan haar man “god, net Jeroen Bosch, hoe verzin je toch zoiets”. Ik wees de vrouw vriendelijk op de andere werken die stap voor stap laten zien wat combineren tot resultaat kan hebben.

Rob Scholte & Sandra Derks - Rom 87 - Ecolaverf op papier

Rob Scholte & Sandra Derks - Rom 87 - Ecolaverf op papier

Rob Scholte & Sandra Derks - Rom 87 - Ecolaverf op papier

Rob Scholte & Sandra Derks - Rom 87 - Ecolaverf op papier

Rob Scholte & Sandra Derks - Rom 87 - Ecolaverf op papier

Rob Scholte & Sandra Derks - Rom 87 - Ecolaverf op papier

Rob Scholte & Sandra Derks - Rom 87 - Ecolaverf op papier

Rob Scholte & Sandra Derks - Rom 87 - Ecolaverf op papier

Rob Scholte & Sandra Derks - Rom 87 - Ecolaverf op papier

Rob Scholte & Sandra Derks - Rom 87 - Ecolaverf op papier

Robert Longo - Men in the cities Gretchen - Litho op papier

Robert Longo - Men in the cities Gretchen - Litho op papier

Walter Dahn & Jiri Georg Dokoupil - Ohne Titel - Acrylverf op doek

Walter Dahn & Jiri Georg Dokoupil - Ohne Titel - Acrylverf op doek

Walter Dahn - Das Lachen kommt aus den Ohren zuruck & Mehrbeiniger Mann - Olieverf op doek

Walter Dahn - Das Lachen kommt aus den Ohren zuruck & Mehrbeiniger Mann - Olieverf op doek

Walter Dahn - Maler ohne idee - Olieverf op doek

Walter Dahn - Maler ohne idee - Olieverf op doek

Is nog te zien tot en met 10 juni in het Centraal Museum te Utrecht.